Informatie
In dit artikel beperken we ons tot de echte kruiden, met basilicum in de hoofdrol. Dit aromatische plantje is vergroeid met de Italiaanse keuken, waar het onder andere de basis vormt voor groene pesto’s en een onmisbaar onderdeel is van salade caprese. En net zoals eerder de pizza de wereld veroverd heeft, is nu ook basilicum bezig aan een zegetocht door de westerse wereld. In de zomer is de afzet met afstand het hoogste, omdat basilicum dan dankbaar meelift met de consumptiepiek van verse tomaten.
Basilicum is niet alleen populair bij de consument, ook voor de veredelaars van Enza Zaden is het een interessant en aantrekkelijk gewas. Van nature is het een teer plantje dat gevoelig is voor ziekten en niet-optimale groeiomstandigen. Om die reden hebben kruisingen, die ontwikkeld zijn met het oog op een verhoogde tolerantie of resistenties tegen ziekten, de voorkeur van telers en de verdere schakels in de keten. De hogere zaadprijs van dergelijke hybriderassen wordt ruimschoots gecompenseerd door de krachtige en uniforme groei, een hogere teeltsnelheid, minder uitval, (veel) hogere productie, langere houdbaarheid en natuurlijk een fantastische smaak. Dat is ook het geval bij bieslook, peterselie, selderij en dille.
De laatste jaren hebben we de groei gezien van twee belangrijke concepten wat betreft afzet en volume:
Verse kruidenplanten op pot zijn vooral populair geworden door de vraag van een jongere generatie consumenten, maar wordt ook gevoed door de snelle groei van gespecialiseerde kruidenkwekerijen (zowel traditionele bedrijven onder glas of plastic tunnels als hypermoderne vertical farms als kleinschalige rooftop farms in grote steden) die zich van elkaar willen onderscheiden. In het segment verse kruiden in pot is een duidelijke verschuiving gaande richting verduurzaming en biologische teelt met gebruik van alternatieve substraten, maar ook in het vervangen van de vertrouwde plastic potjes door exemplaren van biologisch afbreekbaar materiaal. De vraag naar duurzaam en biologisch geproduceerde voedingsmiddelen groeit en telers van potkruiden haken daar gretig op in.
In aanvulling op de vers gesneden kruiden en verse kruiden in potjes zijn de laatste jaren diverse nieuwe, bijzonder innovatieve winkelconcepten getest en veelbelovend gebleken. Deze concepten omvatten
Dit is gebaseerd op een modulair systeem van transparante, gesloten teeltkasten op de winkelvloer, waarin verse kruiden en bladgewassen groeien. De plantjes wortelen in een bak met recirculerend voedingswater en ontvangen groeilicht van ledlampen. De groeiomstandigheden zijn per module te regelen en – afhankelijk van de detaillering en uitwerking van het concept – desgewenst op afstand regelbaar door de serviceprovider. Sterke punten van het concept zijn de visuele aantrekkelijkheid en belevingswaarde, de gegarandeerde herkomst en versheid, en de schone teeltwijze zonder pesticiden. De consument kan zich bij instore farming ter plaatse laten overtuigen.
Pick-your-own (PYO) is een relatief nieuw concept waarmee een groeiend aantal (biologische) kwekerijen, rooftop en urban farmers rechtstreeks verbinding maakt met de consument. De hoge belevingswaarde en de gegarandeerde versheid inspireerde Albert Heijn om een ‘cut your own’ variant te ontwikkelen voor verse kruiden. De Zelfpluk Kruidentuin bestaat uit een visueel aantrekkelijke presentatie van dozen waarin potten met levende kruiden staan. Consumenten kunnen daar zelf naar wens de soorten en hoeveelheden kruiden knippen, inpakken en afwegen. Hoewel een grootschalige pilot te ambitieus bleek, lijkt het in 2017 geïntroduceerde concept in afgeslankte vorm voldoende toekomstbestendig te zijn.
Op tal van plaatsen, zoals boeren- en streekmarkten, worden verse kruiden als vanouds ook in onverpakte bosjes aangeboden. Voor een flink aantal consumenten is dit nog steeds de ideale manier om de productkwaliteit goed te kunnen beoordelen. Eén ding lijkt echter zeker: de markt voor verse kruiden groeit de komende jaren gestaag door en dat geldt ook voor breedte en diepte van het kruidenportfolio van Enza Zaden. Iedere teeltmethode en ieder verkoopconcept stelt immers zijn eigen eisen aan de onderliggende genetica van het product. En dat is bij uitstek iets waarmee een veredelingsbedrijf zich kan onderscheiden.