Informatie
“Dat mag je best een culturele doorbaak noemen”
Eetpatronen in Zuidoost-Azië zijn rap veranderd de afgelopen jaren en de groenterassen veranderen mee. Pankaj Malik (Regional Director Enza Zaden Azië) en Marketing Specialist bij Enza Zaden Hans Verwegen, nemen de ontwikkelingen onder de loep.
“In Zuidoost-Azië is de afgelopen twintig jaar heel veel veranderd. Waarschijnlijk meer dan in iedere andere regio, met uitzondering van China”, stelt Malik. “En het tempo van die veranderingen neemt nog steeds toe.”
Het waren bijna allemaal relatief arme landen, waarin landbouw met afstand de voornaamste economische activiteit vormde. Inmiddels bloeien er maakindustrieën. Nam de dienstensector een enorme vlucht. Ook moderne technologieën zoals internet en smartphones zijn tot in de verste uithoeken doorgedrongen.
De sterke economische groei hier gaat gepaard met snelle verstedelijking, toenemende individuele vrijheid en een grotere economische participatie van vrouwen. En dat heeft een positief effect op de groenteconsumptie. “Nog niet eens zo heel lang geleden was verse groente voor de meeste mensen een luxeproduct”, zegt Malik. “Men had simpelweg het geld niet om dagelijks een paar ons groenten – laat staan vlees – op tafel te zetten. Naarmate de consument gemiddeld meer te besteden heeft, verandert dat beeld.”
“De migratie van het platteland naar de steden heeft meerdere gevolgen”, vervolgt Malik. “In de steden valt over het algemeen meer te verdienen. Vrouwen krijgen vrouwen kansen. Er is meer persoonlijke vrijheid en is er meer contact met mensen uit andere culturen, zoals toeristen. Dat vertaalt zich onder andere in een groeiende vraag naar niet-traditionele bladgewassen, zoals sla, en naar tomaten, paprika en broccoli. De stedelingen krijgen ook eerder oog voor de health trend, waardoor rauwkost en salades juist daar in opkomst zijn. Vroeger werd alles gekookt en was het eten van rauwe, verse groenten ondenkbaar. Dat mag je best een culturele doorbraak noemen.”
Wie meer te besteden heeft eet vaker buiten de deur. En dan niet op een floating market, maar in een echt luxe restaurant. “Wat verder duidelijk opkomt, zijn dedicated service providers die restaurants en ook winkels dagelijks beleveren,” zegt Malik. “Min of meer parallel daaraan komt ook hier het internet als bestelmedium opzetten, met alle dienstverleners die daarbij passen. Dat gaat een stuk verder dan de gebruikelijke fastfoodleveranciers. Je kunt in veel grote steden ook uitgebreide, luxueuze diners aan huis laten bezorgen. Het belang van de floating en back street markets neemt door deze ontwikkelingen geleidelijk af.”
Door de instroom van jonge mensen die aan hun carrière willen bouwen, daalt de omvang van het gemiddelde huishouden. Hierdoor groeit de vraag naar producten met een wat kleiner formaat (watermeloen). Ook stijgt het marktaandeel van verse groenten in kleinverpakking, bij voorkeur ready-to-use.
Een keerzijde van de verstedelijking is dat het platteland geleidelijk aan dunner bevolkt raakt en dat de gemiddelde leeftijd stijgt. “Volgens de beschikbare statistieken zijn de boeren in deze regio gemiddeld 50 jaar oud”, zegt Verwegen. “Bovendien zijn er minder mensen beschikbaar voor het planten en oogsten. Daarnaast zijn er minder bedrijfsopvolgers, want vooral de jeugd trekt naar de steden. Dus zoeken boeren hun heil in mechanisatie en in gewassen die minder arbeid vragen. Die behoeften zorgen ook weer voor andere eisen aan de rassen die men wil zaaien of planten.”
“Wij spelen daar uiteraard goed op in”, merkt zijn collega op. “In sla is Enza Zaden regionaal marktleider en we boeken goede vooruitgang in enkele andere gewassen, zowel bij niet-traditionele als traditionele producten. Je ziet duidelijk dat goede rassen nu sneller doorbreken dan pakweg 17 jaar geleden, toen Enza Zaden actief werd in deze regio.” Het toegenomen tempo van verandering heeft dus ook zijn weerslag op de zaadhandel. Er zijn meer consumenten die in staat en bereid zijn om voor kwaliteit wat extra te betalen. En boeren hebben doorgekregen dat ze met een beter product echt veel meer kunnen verdienen. De enorme ziektedruk wegens het warme, vochtige klimaat stelt veredelaars voor grote uitdagingen, benadrukt Malik. “Wie daar goed mee om gaat, kan in Zuidoost-Azië goede zaken doen.”